Svetaforning ranglari nega aynan qizil, sariq va yashil?

Hech qachon svetoforni ko'rmagan zamonaviy odamni topish qiyin. Muayyan davriylik bilan qizil, sariq yoki yashil ranglarda yonib turuvchi qurilma mashinalar va piyodalar harakatini tartibga solib turadi. Bolaligidanoq signallarning ma'nosini hamma biladi, lekin nima uchun bu ranglar yorug'lik chiroqlari uchun tanlanganligi hammaga ham ma'lum emas.

1868 yilda London parlamenti yaqinidagi bir ko'chada jahondagi birinchi svetofor paydo bo'ldi. Qurilma politsiya xodimlariga juda turband Bridj Strit ko’chasini sal yengillashtirish uchun mo'ljallangan edi. Bunday qurilmaning g'oyasi muhandis Jon Peak Naytning xayoliga keldi. Biroq, obyektiv baholaydigan bo'lsak, u shunchaki bu qurilmani temir yo'l semaforidan nusxa qilib ko'chirdi.

Kabina va dilijans haydovchilarning ko’z oldiga balandligi 6,7 metr bo'lgan ko'chma o'qli ustun paydo bo'ldi. Ular ikki tomonga ("to'xtash" belgisi) yoki 45 gradusgacha pastga ("e'tibor bering" signali ruxsat berishda ishlatishi) engashib ketardi. Kechki payt qizil va yashil linzali gaz chiroq ishlatilardi. Tizimning ishlashi uchun 24 soat davomida yo'l harakati yoritgichida politsiya konstabili navbatchi bo'lib turardi.

Shunday qilib, temir yo'l semaforida ishlatilgan qizil va yashil ranglar hozirgi svetafor uchun qarz qilib olindi. Qizig'i shundaki, dastlab "diqqat" belgisini yashil rang bilan ifodalashardi, oq rangli signaldan keyin esa harakatlanishga ruxsat berilgan. Ammo, bunday tartib muvaffaqiyatsizlikka bo’lib chiqdi. Muhandislar ba'zan osmondagi katta yulduzlarni senmafor belgisi sifatida qabul qilishgan va bu ko’pgina falokatlarga olib kelgan.

Faqat o'n yil o'tgach, fiziklar qizil, yashil va sariq rangli chiroqlar standart ranglar bo'lib o’rnatilganini tushuntirish mumkin bo’ldi. Kamalakdagi ranglar ichida aynan shu ranglar spektrning eng uzun to'lqiniga ega. Shuning uchun bu signallar maksimal masofadan ko'rinadi.

Nega ko’z yoshi sho’r bo’ladi?

Ko‘z yoshi achchiq ham, shirin ham bo‘lishi mumkin, lekin hamisha sho‘rligi aniq. Bolalikda o‘zingiz ham bir necha marta ko‘z yoshini yalab ko‘rganingizga iqror bo‘ling. Aslida organizmimizdagi hamma suyuqlik andak sho‘r bo‘ladi. Shunchaki buni tekshirib ko‘rgimiz kelmaydi. Aslida qon ham, ter ham, peshob ham sho‘r bo‘ladi. Oddiy tuz, ya’ni natriy xloridi - tanamizning asosiy tarkibiy qismlaridan biri. Qiziq bir savol tug‘iladi: nima uchun sho‘r yosh ko‘zimizni achitmaydi? Mabodo ko‘zimizga bir tomchi namakob yoki dengiz suvi tushsa bormi, qattiq achiydi. Hamma gap shundaki, ko‘z yoshi tarkibida natriy xlorid kontsentratsiyasi 1%ni tashkil etadi. Taqqoslash uchun: dengiz suvida u 3% oshiq. Shuningdek, suvda eritilgan tuz ko‘z uchun hatto qulaylik yaratadi, uni ortiqcha namlanish va qurib qolishdan asraydi.

Ichki suvlari va suv boyliklari

Ichki suvlarga daryolar, ko’llar, yerosti suvlari kiradi, ular faqat iqlimga emas, balki tabiatning boshqa elementlariga ham bog’liq. O’zbekistonda ichki suvlar quyidagicha joylashgan: 18 mingga yaqin daryo, daryocha, soy bo’lib, uning 10 mingi Amudaryo havzasida, 5 mingi Sirdaryo havzasida, qolganlari o’sha ikki havza orasidagi hududlarda joylashgan. Respublikamiz hududida 525 ta ko’l boiib, ularning aksarivati kichik. Hozir O’zbekistonda 53 ta suv ombori bo’lib, ularning foydali suv sig’imi 15 km.kubni tashkil etadi. O’zbekiston hududida umumiy maydoni 154,2 km.kv bo’lgan 525 ta muzlik bo’lib, ular Surxondaryo, Qashqadaryo, Chirchiq (Piskom) daryolarining yuqori oqimida joylashgan. O’zbekiston ichki suvlari orasida insoniyat hayoti va xo’jalik faoliyati uchun eng muhimi daryolardir. Daryolar. Respublikamiz daryolari berk havzaga kiradi va ular hudud bo’yicha notekis taqsimlangan. Daryolar, asosan, tog`lardan boshlanadi, tekislikka chiqqach, sug’orishga sarflanib, yer

Kuchuklar haqida keng tarqalgan 7 ta afsona

Kuchuklarni bekorga odamning eng yaqin do’stlari deb atashmaydi, axir ular ko’pgina ming yilliklar davomida bizning oldimizda bizga yordam berib, qo’llab quvvatlab va shunchaki turmush hayotimizni ranglarga to’ldirib yashashadi. Ko’pgina itboqarlar ta’kidlashlaricha, bu uy hayvonlari bilan suhbatlashish bebahodir, ularning boshqa musbat tomonlari ya’ni uyni qo’riqlash haqida gapirmasak ham bo’ladi. Tabiiyki, bu o’tkir tishli ajoyib jonzotlar bilan bog’liq yolg’on va bo’lmag’ur afsonalar bu kabi uzoq vaqt davomida paydo bo’ldi va qattiq o’rnashib oldi. Va eng qayg’ulisi shundaki, bu afsonalar bizning miyamizda munozarasiz faktlar tariqasida joylashib olgan. Ulardan qaysilari eng keng tarqalgani ekan? 1. Kuchuklar ranglarni ajrata olmaydi Qandaydir tushunarsiz sabablarga ko’ra, kuchuklar bizning dunyomizni oq-qora ranglarda ko’radi deb hisoblanadi. Bu afsona juda uzoq vaqt davomida bo’lgan (va hozir ham bor), ammo tadqiqotlar buning aksini ko’rsatgan. Fakt: Kuchuklar

Каракалпакстан

Поиск по этому блогу